Jan van den Broek
  • Home
  • Groningen en het Drentse Water
    • Inleiding
    • Aduard tegen Drenterwolde
    • Nieuwe Gat
    • Schilligeham Redwolde Paddepoel
    • Aduard-Drentse A
    • Arbere en Aduarderdiep
    • Hunze omgeleid
    • Alle kanten op
    • Kleisloot Selwerderdiep Boterdiep
    • Aduard-Grijpskerk 1
    • Aduard-Grijpskerk 2
  • Landschap lezen
    • Middeleeuwse ontginningen
    • Het Centrale Woldland I
    • Het Centrale Woldland II
    • Delf en Damsterdiep
    • Hinkemahorn en Stadsweg
    • Drenterwolde
    • Zuidlaardermeer
  • Zwerven door Fivelgo
    • Ten geleide, inhoudsoverzicht en literatuurlijst
    • Omteda Tjada bestaat niet
    • Eemsdijk en Marcellusvloed
    • Hoogtesprongen
    • Maarvliet
    • De inpoldering van de Fivelboezem
    • Het einde van het Oosterniezijlvest
  • Mengelwerk
    • Langs de Drentsche Aa
    • Van Hunze tot Reitdiep
    • Hoezo opstand?
    • Tweestromenland
    • Veertienjarige Oorlog
    • Meten en rekenen
    • Een rondje Zuidlaardermeer
    • Veen Fivel Stadsweg
    • Emder voorbijvaart
    • Aduard water landschap
    • Woldland Winsum
    • Delf en Damsterdiep
    • Beijum
    • Groningerland Monumentenland
    • Aduarderdiep
    • Hinkemahorn
    • Apoort
    • Stadskist
    • Sicke Benninghe
    • Aduard en de andere kloosters
    • Groningen in stukken
    • Duizend jaar Groningen
    • Egbert Haubois
  • Publicaties
    • 'Oersloten' in Ubbega
    • Een pikante vergissing
    • Abt Menko over de Fivel en de kerk te Wittewierum
    • Meten en rekenen. De Semslinie van 1615
    • De Marcellusvloed en de Eemsdijk
    • Het Boterdiep en de Chinese baby's
    • Lageweg en Boterdiep te Bedum
    • Twee foto's van Farmsum
    • Groningen tegen de bisschop?
    • Oosterhoogebrug
    • Drie vergeten toponiemen
    • Wacht nog even!
    • Vriendschap en eendracht
    • Graven bij Stootshorn
    • Een inspirerende vergissing
    • Vrij ende freesch
    • Reductie
    • Een bewogen ambtenaar
    • Duivenpost
    • Johan Julsings geheime dagboek
    • Groningen een stad apart
    • Voor God en mijn koning
    • Een kronkelend verhaal
  • Podium
    • Buiten het Papenpoortje
    • De wallen van Johan van Metelen
    • Rondom de Sledemennerstraat
  • Home
  • Groningen en het Drentse Water
    • Inleiding
    • Aduard tegen Drenterwolde
    • Nieuwe Gat
    • Schilligeham Redwolde Paddepoel
    • Aduard-Drentse A
    • Arbere en Aduarderdiep
    • Hunze omgeleid
    • Alle kanten op
    • Kleisloot Selwerderdiep Boterdiep
    • Aduard-Grijpskerk 1
    • Aduard-Grijpskerk 2
  • Landschap lezen
    • Middeleeuwse ontginningen
    • Het Centrale Woldland I
    • Het Centrale Woldland II
    • Delf en Damsterdiep
    • Hinkemahorn en Stadsweg
    • Drenterwolde
    • Zuidlaardermeer
  • Zwerven door Fivelgo
    • Ten geleide, inhoudsoverzicht en literatuurlijst
    • Omteda Tjada bestaat niet
    • Eemsdijk en Marcellusvloed
    • Hoogtesprongen
    • Maarvliet
    • De inpoldering van de Fivelboezem
    • Het einde van het Oosterniezijlvest
  • Mengelwerk
    • Langs de Drentsche Aa
    • Van Hunze tot Reitdiep
    • Hoezo opstand?
    • Tweestromenland
    • Veertienjarige Oorlog
    • Meten en rekenen
    • Een rondje Zuidlaardermeer
    • Veen Fivel Stadsweg
    • Emder voorbijvaart
    • Aduard water landschap
    • Woldland Winsum
    • Delf en Damsterdiep
    • Beijum
    • Groningerland Monumentenland
    • Aduarderdiep
    • Hinkemahorn
    • Apoort
    • Stadskist
    • Sicke Benninghe
    • Aduard en de andere kloosters
    • Groningen in stukken
    • Duizend jaar Groningen
    • Egbert Haubois
  • Publicaties
    • 'Oersloten' in Ubbega
    • Een pikante vergissing
    • Abt Menko over de Fivel en de kerk te Wittewierum
    • Meten en rekenen. De Semslinie van 1615
    • De Marcellusvloed en de Eemsdijk
    • Het Boterdiep en de Chinese baby's
    • Lageweg en Boterdiep te Bedum
    • Twee foto's van Farmsum
    • Groningen tegen de bisschop?
    • Oosterhoogebrug
    • Drie vergeten toponiemen
    • Wacht nog even!
    • Vriendschap en eendracht
    • Graven bij Stootshorn
    • Een inspirerende vergissing
    • Vrij ende freesch
    • Reductie
    • Een bewogen ambtenaar
    • Duivenpost
    • Johan Julsings geheime dagboek
    • Groningen een stad apart
    • Voor God en mijn koning
    • Een kronkelend verhaal
  • Podium
    • Buiten het Papenpoortje
    • De wallen van Johan van Metelen
    • Rondom de Sledemennerstraat

Publicaties


Groningen, een stad apart. Over het verleden van een eigenzinnige stad (1000-1600)


In 2007 bij Van Gorcum te Assen verschenen als nr. 35 in de Groninger Historische Reeks


Kort overzicht van de inhoud



Foto

Vooraf en Inleiding   PDF
1.   Groningen, een stad apart. Over afstand en de effecten ervan  PDF
2.  Groningens eerste parel. Zes eeuwen Groningen en het Gorecht (1040-1640)  PDF
3.  Groningen en de voorbijvaart van Emden. Hoe Groningen een voorrecht en Nederland de Eems verloor  PDF
4.  Dansen om de bruid. Staatse plannen om Groningen te veroveren (1587)  PDF
Tot besluit, Literatuur en Index  PDF


1.   Het eerste deel telt drie hoofdstukken waarin evenveel verschillende aspecten van Groningens afgelegenheid worden onderzocht:
     •   Groningen en zijn heren: op de bres voor autonomie
     •   Groningen en zijn buren: centraliteit en dominantie
     •   Groningen en de Groningers: ‘Volksrepubliek Groningen’
 De grote afstand tussen de stad Groningen en haar opeenvolgende landsheren, de langdurige afwezigheid van landsheerlijk gezag in de Ommelanden en de zowel bij stedelingen als plattelandsbewoners levende argwaan ten aanzien van ‘buitenlandse’ inmenging hebben geleid tot een sterke hang naar autonomie, tot een niet aflatende strijd tussen de grote Ommelander heren en ‘de stad’ om de dominantie in het gewest en tot een ongewoon grote invloed van ambachtslieden en werkvolk op het door het stadsbestuur gevoerde beleid.

2.  Het tweede deel gaat over het Gorecht: het tot het Sticht Utrecht horende deel van de huidige provincie Groningen, dat ook wordt aangeduid als ’t Gericht van Selwerd of Go en Wold.
Het eerste hoofdstuk beschrijft het grondgebied en de grenzen van het Gorecht, het tweede handelt over de manier waarop de stad Groningen in de loop van de tijd het overheidsgezag over dit gebied heeft bemachtigd en hoe ze dat gezag tegenover de opeenvolgende landsheren heeft verdedigd.
Het derde hoofdstuk schetst de staatkundige knoop die ontstond nadat prins Maurits en graaf Willem Lodewijk de stad Groningen hadden veroverd en de Ommelanden, de stad Groningen en haar ‘stadsjurisdicties’ Gorecht en Oldambt moesten worden ingericht als een provincie van de Verenigde Nederlanden.

3.  Het derde deel beschrijft de manier waarop de Groningers in de 16e eeuw het recht kwijtraakten dat ze meenden te hebben om met hun handelswaar ongehinderd de Oostfriese havenstad Emden voorbij te varen. Onder bescherming van de koninklijke regering te Brussel lukte het de Groningers om de Oostfriezen onder druk te zetten, maar toen de situatie in de top van het Duitse Rijk veranderde en de aandacht van de Brusselse regering werd opgeëist door gewichtiger zaken, maakten de Oostfriezen daarvan handig gebruik. Met behulp van een vervalste oorkonde wisten ze een privilege te verwerven dat niet alleen de Groningers het nakijken gaf, maar ook de hele Eems tot Oostfries en tegenwoordig Duits grondgebied maakte.

4.  Het vierde deel is een gedetailleerd verhaal over de manier waarop graaf Willem Lodewijk, de in zijn eerste jaren zwaar bekritiseerde Staatse stadhouder van Westerlauwers Friesland, in de herfst van het jaar 1587 probeerde zijn positie te versterken en met dat doel een poging deed om de regeringsgetrouwe stad Groningen door middel van een list in handen te krijgen. De opzet mislukte, waarna Willem Lodewijk besloot geduld te oefenen en de stad Groningen stap voor stap van de buitenwereld af te snijden. Zeven jaar later, in 1594, bleek dat een effectieve strategie. Maar ook toen vergde de verovering van de tegenstribbelende stad nog de inzet van alle beschikbare Staatse strijdkrachten.


Omvang van het complete PDF-bestand: 62 MB

Download het hele PDF-bestand
Proudly powered by Weebly