Mengelwerk
|
|
Het heeft lang geduurd alvorens Groningen een Nederlandse stad werd. Iets dergelijks geldt ook voor Groningerland. De Groningers en Ommelanders moesten ‘van ver komen’ voordat ze zichzelf als Nederlanders zagen en ook als zodanig werden gezien.
De laatste tijd worden pogingen gedaan het begrip ‘vaderlandse geschiedenis’ wat af te stoffen en lijkt wat meer waarde te worden gehecht aan de kennis ervan. Wanneer de nationale media aandacht schenken aan het Nederlandse verleden gebeurt dat echter meestal vanuit een Hollands perspectief. We zouden daarbij haast gaan vergeten dat het huidige Nederland ooit een verzameling losse gewesten is geweest die ieder hun eigen geschiedenis hebben.
‘Groningen in stukken’ is opgezet als een cursus voor de Senioren Academie Groningen en Drenthe en bedoeld als een kennismaking met de geschiedenis van Groningen en Groningerland in de middeleeuwen en vroeg-moderne tijd. Dat was de periode waarin van een Nederlandse staat nog geen sprake was en het noorden nog weinig te maken had met de westelijke kustgebieden, die later het economische, politieke en culturele zwaartepunt van Nederland zouden worden. In diezelfde tijd werden echter al wel verschillende stappen gezet in het proces dat in 1594 zou uitmonden in de opname van het gewest Stad Groningen en Ommelanden in de Republiek der Verenigde Nederlanden.
Het verhaal over deze ontwikkeling komt tevoorschijn aan de hand van enkele tekstuele bronnen die beslissende episoden markeren in de geschiedenis van Stad en Lande. De teksten zijn genomen uit oorkonden en kronieken en werden door de cursisten gelezen in de originele vorm of – voor zover nodig –in vertaling of moderne parafrase. Samen met de cursusleider probeerden ze deze stukken te interpreteren en in hun historische context te plaatsen.
‘Groningen in stukken’ heeft zes hoofdstukken:
Inleiding: Diplomatiek, het verzamelen, bestuderen en ontsluiten van historische bronnen
1040: Groningen wordt Utrechts
1258: vrede tussen Groningen en Fivelgo
1473: Groot Verbond tussen Groningen en de Ommelanden
1506: graaf Edzard van Oost-Friesland wordt heer van Groningen
1536: Stad en Lande aanvaarden Karel van Bourgondië als landsheer
1594: Groningen wordt ingelijfd bij de Republiek der Verenigde Nederlanden
De behandelde stof vindt men – uitgebreider – in: Jan van den Broek, Groningen, een stad apart. Over het verleden van een eigenzinnige stad (1000-1600) (Assen 2007) hoofdstuk 1.
Omvang van het PDF-bestand: 22 MB