Mengelwerk
|
|
De brug
kadertekst: de raadsheren in Groningen verkopen stukken grond aan Sibrandus Umelop en Otto Buninge
De oorkonde van 1263 nader bekeken
Bewijzen
De Turftoren en het Menrediep
‘Ten noorden bij de A’
Terug naar de brug
Terugblik en historisch overzicht
kadertekst: de raadsheren in Groningen verkopen stukken grond aan Sibrandus Umelop en Otto Buninge
De oorkonde van 1263 nader bekeken
Bewijzen
De Turftoren en het Menrediep
‘Ten noorden bij de A’
Terug naar de brug
Terugblik en historisch overzicht
De brug
In de 13e eeuw was er in Groningen maar één rivier en één brug; de Drentse A en de Abrug. De brug gaf toegang tot de oever van de A, de enige waterweg die Groningen met de zee verbond. Verder was de Abrug een belangrijke schakel in de landweg naar Noord-Drenthe en de streek ten westen en noordwesten van de stad.
kadertekst: De raadsheren in Groningen verkopen stukken grond aan Sibrandus Umelop en Otto Buninge, 14 februari 1263
De oorkonde van 1263 nader bekeken
Uit de tekst van 14 februari 1263 blijkt dat op de oostelijke oever van de A, ten noorden of ten zuiden van de Brugstraat, een toren heeft gestaan. Een stadspoort en stadsmuur worden niet vermeld, wel een ‘muur van de toren’ met een hostium (‘mond’ of opening) daarin. Verder is er sprake van een weg met een openbare functie, die zowel ten noorden als ten zuiden van de genoemde straat op de oostelijke oever lag, tussen het water en de percelen ten noorden en zuiden van de Brugstraat.
Bewijzen
Uit latere bronnen valt op te maken dat er een poort heeft gestaan aan de oostzijde van de A en dat zowel ten noorden van de Brugstraat als ten zuiden ervan een verdedigingsmuur heeft gestaan.
De Turftoren en het Menrediep
Onduidelijk is of de Turftoren aan de oostzijde van de A heeft gestaan of op de smalle strook tussen de A en het Menrediep.
‘Ten noorden bij de A’
Net zoals bij de Brugstraat hebben ook bij de Visserstraat huizen gestaan op de oostelijke oever van de A en ook daar wordt de aanwezigheid van de stadsmuur vermeld. Tussen de muur en de huizen bevond zich een ‘stadsweg’, die om defensieve redenen niet bebouwd mocht worden.
Terug naar de brug
Het feit dat er zowel ‘ten Noorden bij de A’ als ten noorden van de Brugstraat een muur op de oostelijke oever van de A heeft gestaan, wil nog niet zeggen dat de muur over de volle
lengte van de oostelijke rivieroever heeft doorgelopen. Gezien de situatie ter plaatse is zo’n doorlopende muur vanuit het oogpunt van de defensie niet nodig geweest. Ten zuiden van de Abrug is nog een stukje van de ‘stadsweg’ overgebleven: het is de smalle gang tussen het huis Brugstraat 34 en het water.
Terugblik en historisch overzicht
In de loop van de eeuwen zijn er maar liefst vier plekken geweest waar bouwwerken hebben gestaan die Apoort werden genoemd. Het is geen wonder dat dit tot verwarring en misverstanden heeft geleid.
In de 19e eeuw besloot het stadsbestuur de twee nog bestaande Apoorten af te breken. De Vestingwet van 1874 schiep de mogelijkheid om ook de laatste hinderlijke restanten van de vestingwerken op te ruimen.
Omvang van het PDF-bestand: 5 MB