Landschap lezen
|
|
5.1 De weg van de Groningers
5.2 Een nieuw diep en twee bruggen
5.3 Hinkemahornsterweg
5.4 Stadsweg
5.5 Gaten
5.1 De weg van de Groningers
De oudste landweg tussen Groningen en Fivelgo liep over de Euvelgunnerweg, Olgerweg en een brug die 'Stertebolabalka' werd genoemd. Omstreeks 1370 is sprake van een nieuwe weg met brug. Daarmee kan de weg zijn bedoeld die vanaf de stad naar het latere Oosterhoogebrug liep. De route liep dan verder over de zuidwending tussen Noorddijk en Middelbert (de ‘Wyrkeszuidwending’) naar Ruischerbrug. Vanaf Ruischerbrug ging het via de Hinkemahorn naar Harkstede en verder naar Scharmer.
5.2 Een nieuw diep en twee bruggen
De aanleg van het Damsterdiep in 1424 bracht grote veranderingen. Er kwamen twee nieuwe bruggen over dit nieuwe kanaal, die later (Ooster) Hoogebrug en Ruischerbrug werden genoemd.
5.3 Hinkemahornsterweg
De weg over de Hinkemahorn diende vooral de belangen van de inwoners van Duurswold en de zuidelijke kerspelen van het Gorecht. Uit latere documenten weten we hoe het onderhoud van deze weg was geregeld en kennen we de moeilijkheden die daarbij optraden. De slappe bodem bij Hinkemahorn heeft de onderhoudsplichtigen eeuwenlang parten gespeeld en is nog altijd een factor waarmee rekening moet worden gehouden.
5.4 Stadsweg
Na het graven van het Damsterdiep heeft de stad Groningen een nieuwe weg gelegd vanaf de nieuwe Oosterhoogebrug naar de Borgwal die de grens vormde tussen Noorddijk en Garmerwolde. Daar sloot de weg aan op de Buursterzuidwending, de waterscheiding tussen het Winsumerzijlvest en het Scharmerzijlvest, die na de aanleg van de Damsterwal kon worden uitgebouwd tot landweg.
Ook van deze route weten we hoe het onderhoud was geregeld. Ongeveer de helft van het landschap Fivelgo was verplicht aan de instandhouding ervan bij te dragen.
5.5 Gaten
Door de aanleg van de Damsterwal langs het Damsterdiep lijkt de waterkerende functie van de Buursterzuidwending (Stadsweg) van minder groot belang te zijn geworden. Maar toen in 1467 in deze dijk een opening werd gemaakt ter wille van het vervoer over water, moesten er wel schotdeuren worden geplaatst om te voorkomen dat water vanuit Winsumerzijlvest naar het Scharmerzijlvest zou kunnen stromen. Ook in de 16e eeuw speelt de scheiding tussen de verschillende watersystemen nog een belangrijke rol, in het bijzonder vanwege de afwateringsproblemen van het extreem laaggelegen Duurswold.
Omvang van het PDF-bestand: 15 MB