Jan van den Broek
  • Home
  • Groningen en het Drentse Water
    • Inleiding
    • Aduard tegen Drenterwolde
    • Nieuwe Gat
    • Schilligeham Redwolde Paddepoel
    • Aduard-Drentse A
    • Arbere en Aduarderdiep
    • Hunze omgeleid
    • Alle kanten op
    • Kleisloot Selwerderdiep Boterdiep
    • Aduard-Grijpskerk 1
    • Aduard-Grijpskerk 2
  • Landschap lezen
    • Middeleeuwse ontginningen
    • Het Centrale Woldland I
    • Het Centrale Woldland II
    • Delf en Damsterdiep
    • Hinkemahorn en Stadsweg
    • Drenterwolde
    • Zuidlaardermeer
  • Zwerven door Fivelgo
    • Ten geleide, inhoudsoverzicht en literatuurlijst
    • 'Omteda Tjada' bestaat niet
    • Eemsdijk en Marcellusvloed
    • Hoogtesprongen
    • Maarvliet
    • De inpoldering van de Fivelboezem
    • Het einde van het Oosterniezijlvest
  • Mengelwerk
    • Waar lag de echte Kempkensberg?
    • Tweestromenland
    • Een nieuwe oude plattegrond
    • Langs de Drentsche Aa
    • Aantekeningen Onderdendam
    • Van Hunze tot Reitdiep
    • Rietema's zorg
    • Hoezo opstand?
    • Veertienjarige Oorlog
    • Meten en rekenen
    • Een rondje Zuidlaardermeer
    • Veen Fivel Stadsweg
    • Emder voorbijvaart
    • Aduard water landschap
    • Woldland Winsum
    • Delf en Damsterdiep
    • Beijum
    • Groningerland Monumentenland
    • Aduarderdiep
    • Hinkemahorn
    • Apoort
    • Stadskist
    • Sicke Benninge
    • Aduard en de andere kloosters
    • Groningen in stukken
    • Duizend jaar Groningen
    • Egbert Haubois
  • Publicaties
    • 'Oersloten' in Ubbega
    • Een pikante vergissing
    • Abt Menko over de Fivel en de kerk te Wittewierum
    • Meten en rekenen. De Semslinie van 1615
    • De Marcellusvloed en de Eemsdijk
    • Het Boterdiep en de Chinese baby's
    • Lageweg en Boterdiep te Bedum
    • Twee foto's van Farmsum
    • Groningen tegen de bisschop?
    • Oosterhoogebrug
    • Drie vergeten toponiemen
    • Wacht nog even!
    • Vriendschap en eendracht
    • Graven bij Stootshorn
    • Een inspirerende vergissing
    • Vrij ende freesch
    • Reductie
    • Een bewogen ambtenaar
    • Duivenpost
    • Johan Julsings geheime dagboek
    • Groningen een stad apart
    • Voor God en mijn koning
    • Een kronkelend verhaal
  • Podium
    • De wallen van Johan van Metelen
    • Buiten het Papenpoortje
    • Rondom de Sledemennerstraat
  • Home
  • Groningen en het Drentse Water
    • Inleiding
    • Aduard tegen Drenterwolde
    • Nieuwe Gat
    • Schilligeham Redwolde Paddepoel
    • Aduard-Drentse A
    • Arbere en Aduarderdiep
    • Hunze omgeleid
    • Alle kanten op
    • Kleisloot Selwerderdiep Boterdiep
    • Aduard-Grijpskerk 1
    • Aduard-Grijpskerk 2
  • Landschap lezen
    • Middeleeuwse ontginningen
    • Het Centrale Woldland I
    • Het Centrale Woldland II
    • Delf en Damsterdiep
    • Hinkemahorn en Stadsweg
    • Drenterwolde
    • Zuidlaardermeer
  • Zwerven door Fivelgo
    • Ten geleide, inhoudsoverzicht en literatuurlijst
    • 'Omteda Tjada' bestaat niet
    • Eemsdijk en Marcellusvloed
    • Hoogtesprongen
    • Maarvliet
    • De inpoldering van de Fivelboezem
    • Het einde van het Oosterniezijlvest
  • Mengelwerk
    • Waar lag de echte Kempkensberg?
    • Tweestromenland
    • Een nieuwe oude plattegrond
    • Langs de Drentsche Aa
    • Aantekeningen Onderdendam
    • Van Hunze tot Reitdiep
    • Rietema's zorg
    • Hoezo opstand?
    • Veertienjarige Oorlog
    • Meten en rekenen
    • Een rondje Zuidlaardermeer
    • Veen Fivel Stadsweg
    • Emder voorbijvaart
    • Aduard water landschap
    • Woldland Winsum
    • Delf en Damsterdiep
    • Beijum
    • Groningerland Monumentenland
    • Aduarderdiep
    • Hinkemahorn
    • Apoort
    • Stadskist
    • Sicke Benninge
    • Aduard en de andere kloosters
    • Groningen in stukken
    • Duizend jaar Groningen
    • Egbert Haubois
  • Publicaties
    • 'Oersloten' in Ubbega
    • Een pikante vergissing
    • Abt Menko over de Fivel en de kerk te Wittewierum
    • Meten en rekenen. De Semslinie van 1615
    • De Marcellusvloed en de Eemsdijk
    • Het Boterdiep en de Chinese baby's
    • Lageweg en Boterdiep te Bedum
    • Twee foto's van Farmsum
    • Groningen tegen de bisschop?
    • Oosterhoogebrug
    • Drie vergeten toponiemen
    • Wacht nog even!
    • Vriendschap en eendracht
    • Graven bij Stootshorn
    • Een inspirerende vergissing
    • Vrij ende freesch
    • Reductie
    • Een bewogen ambtenaar
    • Duivenpost
    • Johan Julsings geheime dagboek
    • Groningen een stad apart
    • Voor God en mijn koning
    • Een kronkelend verhaal
  • Podium
    • De wallen van Johan van Metelen
    • Buiten het Papenpoortje
    • Rondom de Sledemennerstraat

Landschap lezen
De ontwikkeling van landschap en infrastructuur van Centraal-Groningen tot c. 1600

5
Hinkemahorn en Stadsweg
De wegen naar Fivelgo en het Oldambt

Kort overzicht van de inhoud

Foto
Foto
Foto

5.1      De weg van de Groningers
5
.2     Een nieuw diep en twee bruggen

5.3     Hinkemahornsterweg
5.4     Stadsweg
5.5     Gaten



5.1      De weg van de Groningers

De oudste landweg tussen Groningen en Fivelgo liep over de Euvelgunnerweg, Olgerweg en een brug die 'Stertebolabalka' werd genoemd. Omstreeks 1370 is sprake van een nieuwe weg met brug. Daarmee kan de weg zijn bedoeld die vanaf de stad naar het latere Oosterhoogebrug liep. De route liep dan verder over de zuidwending tussen Noorddijk en Middelbert (de ‘Wyrkeszuidwending’) naar Ruischerbrug. Vanaf Ruischerbrug ging het via de Hinkemahorn naar Harkstede en verder naar Scharmer.

 
5.2      Een nieuw diep en twee bruggen

De aanleg van het Damsterdiep in 1424 bracht grote veranderingen. Er kwamen twee nieuwe bruggen over dit nieuwe kanaal, die later (Ooster) Hoogebrug en Ruischerbrug werden genoemd.

 
5.3      Hinkemahornsterweg

De weg over de Hinkemahorn diende vooral de belangen van de inwoners van Duurswold en de zuidelijke kerspelen van het Gorecht. Uit latere documenten weten we hoe het onderhoud van deze weg was geregeld en kennen we de moeilijkheden die daarbij optraden. De slappe bodem bij Hinkemahorn heeft de onderhoudsplichtigen eeuwenlang parten gespeeld en is nog altijd een factor waarmee rekening moet worden gehouden.

 
5.4      Stadsweg

Na het graven van het Damsterdiep heeft de stad Groningen een nieuwe weg gelegd vanaf de nieuwe Oosterhoogebrug naar de Borgwal die de grens vormde tussen Noorddijk en Garmerwolde. Daar sloot de weg aan op de Buursterzuidwending, de waterscheiding tussen het Winsumerzijlvest en het Scharmerzijlvest, die na de aanleg van de Damsterwal kon worden uitgebouwd tot landweg.
Ook van deze route weten we hoe het onderhoud was geregeld. Ongeveer de helft van het landschap Fivelgo was verplicht aan de instandhouding ervan bij te dragen.

 
5.5      Gaten

Door de aanleg van de Damsterwal langs het Damsterdiep lijkt de waterkerende functie van de Buursterzuidwending (Stadsweg) van minder groot belang te zijn geworden. Maar toen in 1467 in deze dijk een opening werd gemaakt ter wille van het vervoer over water, moesten er wel schotdeuren worden geplaatst om te voorkomen dat water vanuit Winsumerzijlvest naar het Scharmerzijlvest zou kunnen stromen. Ook in de 16e eeuw speelt de scheiding tussen de verschillende watersystemen nog een belangrijke rol, in het bijzonder vanwege de afwateringsproblemen van het extreem laaggelegen Duurswold.

Omvang van het PDF-bestand: 15 MB
Download het PDF-bestand
Proudly powered by Weebly